Τα συμπτώματα της τροφικής αλλεργίας ποικίλλουν και εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες. Μπορεί να περιλαμβάνουν δερματικά εξανθήματα όπως κνίδωση ή έκζεμα και φαγούρα, αναπνευστικά όπως βήχα, πταρμούς, οίδημα λάρυγγος ή γαστρεντερικού τύπου όπως έμετο, διάρροιες, κοιλιακό άλγος, αιμορραγικές κενώσεις, ναυτία και μπορεί να είναι ακόμη και θανατηφόρες.
Η συχνότητα εμφάνισης της διαφέρει ανάλογα με την ηλικία και αφορά περίπου το 2% των ενηλίκων ενώ στα παιδιά το ποσοστό είναι 6-8%. Μάλιστα η συχνότητα στα παιδιά με σοβαρό έκζεμα αγγίζει το 40%.
Πολύ μεγάλος ο κατάλογος με τις τροφές, στις οποίες κανείς μπορεί να είναι αλλεργικός. Τα πιο σημαντικά αλλεργιογόνα είναι το αυγό, το γάλα, οι ξηροί καρποί, η σόγια, το ψάρι, τα σιτηρά, τα φρούτα, τα καρυκεύματα και τα λαχανικά. Το είδος της τροφής καθορίζει και την πιθανότητα εμφάνισης αλλεργίας οπότε από τα αλλεργικά, σε τροφές άτομα, το 27,5% έχει αλλεργία στο αυγό, 16,4% έχει αλλεργία στο γάλα, 14,5% έχει αλλεργία στα φρούτα, το 10% έχει αλλεργία στο κρέας, 8,5% έχει αλλεργία στο ψάρι ενώ 8% έχει αλλεργία στα όσπρια και 8% στα λαχανικά.
Ο τρόπος ανάπτυξης αλλεργίας σε τροφές δεν αφορά μόνο τη βρώση ενός τροφίμου γιατί η ευαισθητοποίηση σε μια τροφή μπορεί να γίνει με την εισπνοή της, με δερματική επαφή, διαπλακουντιακά (διαμέσου του πλακούντα από τη μητέρα στο έμβρυο) και από τον μητρικό θηλασμό. Η κληρονομικότητα παίζει πολύ σημαντικό ρόλο και αν ένα γονιός έχει αλλεργία τότε και το παιδί του θα έχει 40% πιθανότητες να αναπτύξει και αυτό ενώ αν έχουν και οι δύο γονείς τότε οι πιθανότητες εμφάνισης αλλεργίας στο παιδί μπορεί να φτάσουν και στο 70-75%. Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι το πρόβλημα είναι πολύ σύνθετο και έχει πολλές παραμέτρους που οφείλουμε να λάβουμε υπ' όψιν μας για τη σωστή διάγνωση και ακολούθως θεραπεία της νόσου. Η αντιμετώπιση της τροφικής αλλεργίας εξαρτάται από το είδος αυτής αλλά σε γενικό πλάνο η βασική θεραπεία είναι η αποφυγή της τροφής στην οποία είναι κανείς αλλεργικός, αφού πρώτα έχει βρεθεί η υπεύθυνη τροφή, με ειδικά αλλεργικά-δερματικά και αιματολογικά τεστ. Υπάρχει η δυνατότητα επαναπρόσληψης της τροφής με πρόκληση σε ελεγχόμενες συνθήκες στο αλλεργιολογικό ιατρείο από τον ειδικό αλλεργιολόγο, όταν πληρούνται κάποιες συγκεκριμένες προϋποθέσεις ανάλογα με τα δερματικά τεστ και τον αιματολογικό έλεγχο.
Γενικά η τροφική αλλεργία όταν εκδηλώνεται στην παιδική ηλικία έχει καλύτερη πρόγνωση και το 80-85% των παιδιών με αλλεργία στο γάλα και το αυγό θα ξεπεράσουν την αλλεργία σε αυτές τις τροφές αλλά μόλις το 15-20% με αλλεργία σε ξηρούς καρπούς και θαλασσινά πρόκειται να την ξεπεράσουν. Ανάλογα με τό είδος της τροφικής αλλεργίας και το πόσο σοβαρή είναι αυτή θα πρέπει οι ασθενείς να έχουν ένα διαιτολογόγιο αποφυγής των ενοχοποιούμενων τροφών και από τον αλλεργιολόγο τους το πλάνο της αντιμετώπισης ενός αλλεργικού επεισοδίου.
Προσπαθώντας να καλύψω και τις ερωτήσεις ορισμένων γονιών υπάρχει μια ιδιαίτερη περίπτωση η οποία αφορά βρέφη που είτε είναι σε αποκλειστικό θηλασμό είτε όχι, παρουσιάζουν ατοπική δερματίτιδα δηλαδή έκζεμα ή μπορεί να έχουν χαμηλή ανάπτυξη και πρόσληψη βάρους ή εμφανίζουν διαρροϊκές ή αιμορραγικές κενώσεις. Και στις δύο περιπτωσεις απαιτείται να γίνουν στο βρέφος ειδικά αλλεργικά δερματικά τεστ σε κάποιες τροφές που τρώει η μητέρα όταν το παιδί είναι σε αποκλειστικό θηλασμό ή στις τροφές με τις οποίες τρέφεται το ίδιο το παιδί όταν δεν είναι σε αποκλειστικό θηλασμό. Ανάλογα με τα αποτελέσματα των τεστ που θα γίνουν στο βρέφος, μπορεί να χρειαστεί να δωθεί ειδική δίαιτα στη μητέρα που θηλάζει και να αποκλειστούν οι τροφές, στις οποίες το παιδί είναι αλλεργικό, από το διαιτολογόγιο της για να συνεχίσει το θηλασμό ή να αποκλειστούν αυτές οι τροφές από το διαιτολόγιο του παιδιού όταν το βρέφος δεν είναι σε αποκλειστικό θηλασμό. Στην ιδιαίτερη περίπτωση που η αλλεργία αφορά το γάλα τότε υπάρχουν ειδικά υποαλλεργιογονικά γάλατα με τα οποία μπορεί να σιτίζεται κανονικά το παιδί.
Σημαντικό είναι επίσης να θυμόμαστε ότι κάποιες τροφές μπορεί να αποτελούν συστατικά για την παρασκευή άλλων τροφών ή μπορεί να βρίσκονται "κρυμμένες" σε ίχνη μέσα σε άλλες τροφές και αυτό αφορά κυρίως το γάλα, το αυγό, τα σιτηρά ή τους ξηρούς καρπούς .
Η τροφική αλλεργία είναι αρκετά περίπλοκη και απαιτούνται ειδικοί χειρισμοί και προσοχή γιατί το αίτιο είναι οι τροφές που σε πρώτη ματιά φαίνονται αθώες αλλά που όμως μπορεί να κρύβουν και κάποιους κινδύνους.